Przyroda

Gmina Pieniężno położona jest w obrębie Wzniesień Górowskich. Dominującym elementem krajobrazu jest tu wysoczyzna morenowa przecięta doliną rzeki Wałszy, tworzącej malowniczy wąwóz. Dzięki znaczącym walorom przyrodniczym tereny te objęto ochroną w ramach rezerwatu „Dolina Rzeki Wałszy”. Rezerwat ten chroni unikatowy krajobraz moreny, lasów i rzeki. Zbocza wąskiej doliny rzeki porozcinane są mniejszymi dolinkami wzdłuż niewielkich dopływów. Nadaje to krajobrazowi charakteru górskiego. Atrakcyjność tego obszaru podnosi również bogactwo form roślinnych i zwierzęcych, na które składa się ponad 250 gatunków flory i mnogość przedstawicieli fauny, w tym ptaków i ssaków. W szerszym zakresie obszary te zostały objęte ochroną poprzez utworzenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Rzeki Wałszy, na który składają się tereny leśne, podmokłe łąki, niecka rzeki Wałszy i tereny rolnicze. Dominującym elementem krajobrazu są tu lasy i bory mieszane. Nie jest to jedyny tego typu obszar. Gmina Pieniężno mieści się bowiem również w obrębie Obszaru Chronionego Krajobrazu Wzniesień Górowskich i Rzeki Banówki, odznaczających się bogatą rzeźbą terenu i obfitością śródleśnych jeziorek. Jednym z największych okolicznych jezior jest Taftowo, wokół którego rozciąga się mieszany bór. Miejsce to jest atrakcyjne nie tylko ze względu na walory krajobrazu, lecz również właściwości prozdrowotne i potencjał rekreacyjno-wypoczynkowy.

• Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wałszy.

  Obszar zajmuje powierzchnię 7396 ha i obejmuje tereny przyrzecza rzeki Wałszy, od miejscowości Pawły do Pieniężna. Na jego obraz składają się tereny leśne, użytki rolne i wody powierzchniowe. Dominuje tu rzeźba terenu niskopagórkowata, lasy o charakterze boru mieszanego i gęsta sieć małych cieków wodnych, dopływów Wałszy.

• Rezerwat Przyrody „Dolina Rzeki Wałszy”.

  Rezerwat krajobrazowo-morfologiczny o powierzchni 205 ha chroniący walory krajobrazowe i bogactwo przyrodnicze doliny rzeki Wałszy. Rzeka, która bierze początek na Wzniesieniach Górowskich w okolicach pieniężna tworzy głęboką dolinę, uznaną za rezerwat już w 1907 roku. Przed II wojną światową wypoczywali tu mieszkańcy Berlina i Królewca, a dla ich wygody stworzono infrastrukturę wypoczynkową obejmującą restaurację, boisko, korty tenisowe, basen a nawet kregielnię. Po wojnie infrastruktura zniknęła, tradycja rezerwatu jednak były kontynuowana. Przypominająca wąwóz dolina, porozcinana jest bocznymi jarami i strumykami oraz porośnięta borem mieszanym. Występuje tu ponad 250 gatunków roślin, w tym drzewa takie jak świerk, brzoza, jesion, dąb szypułkowy czy buk, a także liczne przedstawicielstwo zwierząt, wśród których spotkamy dzika, sarnę, jeża, kunę, borsuka, jenota, a okresowo również jelenia i łosia. Do listy tej należy dodać szereg gatunków ptaków i fauny wodnej. Dla podkreślenia bogactwa przyrody rezerwatu, utworzono w nim ścieżkę dydaktyczną, z tablicami prezentującymi wszystkie jego walory.

• Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Banówki.

  Obszar o powierzchni 3239 ha, obejmujacy tereny środkowego biegu rzeki Banówki, na które składają się użytki rolne, tereny leśne i wody powierzchniowe.

• Obszar Chronionego Krajobrazu Wzniesień Górowskich.

  Obszar położony na Nizinie Staropruskiej, o powierzchni 586 ha, na który składają się tereny leśne, użytki rolne i wody powierzchniowe. Dominującym elementem krajobrazu jest tu bór mieszany i bogata rzeźba terenu, którą urozmaicają urokliwe śródleśne jeziorka.