Przyroda

Gmina Lidzbark Warmiński leży na granicy czterech mezoregionów geograficznych: Równiny Orneckiej, Równiny Warmińskiej, Wzniesień Górowskich i Niziny Sępopolskiej. Rejon ten cechuje zróżnicowana rzeźba terenu, liczne występowanie jezior, rzek i strumieni, a także urodzajne gleby i niskie zalesienie. Położenie między obszarami wysoczyzn pojeziernych i nizin skutkuje nie tylko urozmaiconym krajobrazem, lecz również różnorodnością flory i fauny, której bogactwo objęto prawną ochroną przyrody. Wydzielono tu cztery obszary chronionego krajobrazu, a także użytki ekologiczne i rezerwaty, na terenie których znajdziemy pomniki przyrody.

Choć tereny te odznaczają się niską lesistością, spotykamy tu znaczną liczbę małych kompleksów leśnych w obrębie nadleśnictw: Orneta, Wichrowo i Bartoszyce. Największą rzeką przepływająca przez Lidzbark Warmiński jest Łyna, wraz z jej dopływami: Elmą, Symsarną i Pisą Północną. Na obszarze gminy leża również cztery jeziora: Blanki, Symsar, Wielochowskie i Potar.

Gmina należy do tzw. Zielonych Płuc Polski. Malowniczy krajobraz, jeziora pełne ryb, bogactwo świata rośli i zwierząt stanowią atrakcję o każdej porze roku, przyciągając turystów i wielbicieli przyrody. Nie ma tu miejsca na monotonię, piękno tej krainy stale oferuje coś do odkrywania.

• Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej

  Obszar Chronionego Krajobrazu Równiny Orneckiej jest położony pomiędzy Wzniesieniami Górowskimi a Pojezierzem Olsztyńskim. Jego powierzchnia to 9696 ha, w tym użytki rolne - 32,1%, lasy - 60,1%, a wody powierzchniowe – 1,6%. Na jego krajobraz składają się: zwarty kompleks leśny, bór mieszany, wraz z terenami przyjeziernymi jeziora Tawty; tereny leśne krajobrazowego rezerwatu przyrody „Dolina Rzeki Wałszy”; tereny przyrzecza Wałszy, od miejscowości Wojnity do jej ujścia do Pasłęki. Rzeźba terenu jest raczej płaska, porozcinana młodymi, erozyjnymi korytami różnych cieków wodnych. W krajobrazie dominują tereny leśne o siedliskach typu borowego.

• Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Elmy

  Obszar o powierzchni 8923 ha, na terenie gmin Górowo Iławeckie, Bartoszyce i Lidzbark Warmiński.

• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Dolnej Łyny

  Obszar o powierzchni 16429 ha, położony na terenie gmin Lidzbark Warmiński, Dobre Miasto, Bartoszyce, Kiwity, Jeziorany i Sępopol.

• Obszar Chronionego Krajobrazu Doliny Symsarny

  Obszar o powierzchni 19329 ha, położony na terenie gmin: Lidzbark Warmiński, Kiwity, Kolno, Jeziorany i Biskupiec.

• Obszar Chronionego Krajobrazu Rzeki Wałszy

  Obszar o powierzchni 7396 ha obejmujący tereny przyrzecza Wałszy. Do elementów krajobrazotwórczych należą tu tereny leśne, kompleks stale podmokłych łąk, niecka rzeki Wałszy, tereny upraw rolnych i użytków zielonych. Na tereny leśne składają się lasy i bory mieszane, lokalnie lasy liściaste o podłożu wilgotnym lub o siedliskach olszowych - mocno pofałdowane, z bogatą siecią krótkich cieków i podmokłości.

• Rezerwat przyrody „Mokradła Żegockie”

  Rezerwat znajduje się w północnej części wsi Żegoty (gmina Kiwity). Jego powierzchnia wynosi 33,63 ha Utworzony został w 1991 r. dla ochrony miejsc żerowania i gniazdowania licznych gatunków ptaków, takich jak: perkozy, łabędzie, błotniaki stawowe, cyranki. Do 1909 roku terytorium rezerwatu wypełniały wody jeziora, które zostało osuszone, a na skutek niszczenia urządzeń melioracyjnych, utworzyły się w tym miejscu bagna.

• Użytek ekologiczny Jezioro Potar

  Obszar o powierzchni 21 ha, na który składa się śródleśne jezioro Potar, z brzegami pełnymi kęp drzew i krzewów.