Historia

Historia Górowa Iławeckiego sięga czasów najdawniejszych. Miasto powstało na pruskiej ziemi – Natangii, podbitej przez zakon krzyżacki w XIII w. Prusowie żyli tu jako ostatnia grupa pogan w chrześcijańskiej Europie. Z okolicami związany jest – Herkus Monte, przywódca powstań Prusów przeciw Zakonowi (wzór dla Mickiewiczowskiego Wallenroda). Herkus Monte zginął w lesie na terenie gminy w 1273 roku.

Osada targowa istniała tu od początków XIV w. Za początek miasta można przyjąć rok 1335. Wtedy to dwaj wójtowie – Herman i Albert zaplanowali i wytyczyli rynek dla nowo powstającej osady. Osada ta leżała na przecięciu szlaków z Bartoszyc do Pieniężna i z Lidzbarku Warmińskiego do Królewca. Miasto oficjalnie zostało założone 5 lutego1335 nadaniem osadzie praw miejskich przez komtura bałgijskiegoHenryka de Muro. Miasto wraz z prawami miejskimi otrzymało 100 włók i 10 morgów ziemi (ponad 1600 ha gruntów). W XIV w. miasto otoczone było murem obronny z Bramą Młyńską i Bramą Wysoką. W 1410 Górowo przystąpiło do Związku Pruskiego, mieszczanie w 1454 r. złożyli przysięgę królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi. W czasie wojny trzynastoletniej Krzyżacy spalili miasto. Górowo w latach 1535-1810 było własnością prywatną. W roku 1710 dżuma uśmierciła 767 mieszkańców miasta.

Górowo rozwijało się, powstawały nowe zakłady rzemieślnicze, kwitło rzemiosło takie jak tkactwo, sukiennictwo czy garncarstwo. Pierwotni mieszkańcy trudnili się rzemiosłem zaś ludność z ubocza trudniła się rolnictwem. Było ono początkowo własnością zakonu krzyżackiego, a w latach 1482-1809 miastem lennym, prywatnym, należącym do rodziny von Schwerin.

W lutym 1807 kwaterowali tu Rosjanie i Francuzi, rekwirując zapasy żywności

Od 1818 miasto należało do powiatu Iława Pruska. Miasto podczas swej historii było wielokrotnie niszczone przez pożary, wojny, mieszkańców nękały epidemie. Zniszczone w czasie wojny głodowej (1414), wojny trzynastoletniej (1456), a następnie przez pożar w 1655. Na dobre zaczęło się rozwijać dopiero pod koniec XIX wieku. Wybudowano linię kolejową, zelektryfikowano i zgazyfikowano miasto, otwarto wodociągi, rozpoczęła działalność miejska gazownia i centrala telefoniczna. W czasie I wojny światowej miasto doznało poważnych zniszczeń. W czasie II wojny światowej w pobliskim Kamińsku działał pierwszy w Prusach Wschodnich obóz jeniecki (Stalag IA Stablack). Wojska 3 Frontu Białoruskiego zdobyły miasto 4 lutego1945.

W czerwcu 1945 roku miasto zostało przekazane polskiej administracji. Po II wojnie światowej pozostała w mieście ludność niemiecka (przeważająca większość uciekła przed nacierającą Armią Czerwoną) została wysiedlona a ich miejsce zajęli przesiedleńcy ze wschodu i z Polski centralnej. W 1947 roku do Górowa trafił transport Ukraińców przesiedlonych w ramach akcji "Wisła". Górowo stało się wielonarodowym i wielowyznaniowym ośrodkiem o zróżnicowanej kulturze. Do 1961 miasto było siedzibą powiatu, najpierw iławeckiego, później górowskiego. W latach 1945-1975 miasto należało do starego województwa olsztyńskiego, w 1975 roku stało się częścią mniejszego województwa olsztyńskiego, by po reformie administracyjnej przeprowadzonej w 1999 roku, znaleźć miejsce w nowo powstałym województwie warmińsko-mazurskim.

Wikipedia